Η χρόνια παραρρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα, σφηνοειδίτιδα, ηθμοειδίτιδα, μετωπιαία κολπίτιδα) οφείλεται σε φλεγμονή του βλεννογόνου των παραρρίνιων κόλπων και της μύτης, που διαρκεί πάνω από τρείς (3) μήνες.
FESS (Functional Endoscopic Sinus Surgery) ή Λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική παραρρινίων κόλπων είναι η επέμβαση η οποία γίνεται για την αντιμετώπιση της χρόνιας παραρρινοκολπίτιδας με ή χωρίς παρουσία ρινικών πολυπόδων.
Η χρόνια παραρρινοκολπίτιδα είναι πολυπαραγοντική νόσος. Δηλ. πολλές και διαφορετικές αιτίες μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή του βλεννογόνου των παραρρινίων κόλπων.
Τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας και της χρόνιας παραρρινοκολπίτιδας γενικότερα είναι:
- για κεφαλαλγία στην περιοχή των ματιών, στην περιοχή της μύτης και γύρω από αυτήν,
- για απόφραξη της μύτης,
- για ρινόρροια, δηλ για εκκρίσεις προερχόμενες από την μύτη. Οι οπισθορινικές εκκρίσεις μπορεί να προκαλέσουν βήχα, ιδιαίτερα όταν ασθενής βρίσκεται σε ύπτια θέση.
- Για υποσμία.
Κατά τον ενδοσκοπικό έλεγχο μπορεί να διαπιστωθεί μέσα στην μύτη του ασθενούς, η ύπαρξη πολυπόδων και εκκρίσεων.
Η επέμβαση
Ο σκοπός της επέμβασης στην χρόνια παραρρινοκολπίτιδα είναι
- να αφαιρεθούν τυχόν πολύποδες στην μύτη
- να αποκατασταθεί η επικοινωνία μεταξύ των παραρρινίων κόλπων, που εμφανίζουν χρόνια φλεγμονή και της κοιλότητας της μύτης.
Με την διεύρυνση των στομίων, διαμέσου των οποίων επικοινωνούν οι πάσχοντες παραρρίνιοι κόλποι με την μύτη, τα συμπτώματα των ασθενών θα υποχωρήσουν ή θα εξαλειφθούν γιατί:
- Οι πολλές εκκρίσεις που παράγονται στους φλεγμαίνοντες παραρρίνιους κόλπους δεν θα συσσωρεύονται στους κόλπους, αλλά θα παροχετεύονται εύκολα στην μύτη.
- Οι πάσχοντες παραρρίνιοι κόλποι θα αερίζονται επαρκώς
- Η τοπική θεραπεία που θα εφαρμόζεται στην μύτη θα επεκτείνεται μέσω των διευρυμένων στομίων και στους πάσχοντες παραρρίνιους κόλπους και η αποτελεσματικότητας της θεραπείας θα πολλαπλασιαστεί.
Οι χειρουργικοί χρόνοι
Ανάλογα με την έκταση και την σοβαρότητα της βλάβης που έχει υποστεί ο βλεννογόνος της μύτης και των προσβεβλημένων παραρρίνιων κόλπων μπορούμε να εφαρμόσουμε τριών ειδών επεμβάσεις.
- Η μικρή επέμβαση, εφαρμόζεται όταν δεν παρουσιάζει μεγάλης έκτασης φλεγμονή κανένας παραρρίνιος κόλπος. Σε αυτό το είδος επέμβασης αφαιρούμε τυχόν πολύποδες από την μύτη.
- Η μεσαία επέμβαση εφαρμόζεται όταν μεμονωμένοι κόλποι εμφανίζουν έντονη φλεγμονή. Σε αυτό το είδος επέμβασης αφαιρούμε τους τυχόν πολύποδες της μύτης και διευρύνουμε τα στόμια των μεμονωμένων πασχόντων κόλπων (πχ ιγμόρεια).
- Η μεγάλη επέμβαση εφαρμόζεται όταν πάσχουν σχεδόν όλοι οι παραρρίνιοι κόλποι. Σε αυτό το είδος επέμβασης αφαιρούμε τους πολύποδες της μύτης και διευρύνουμε τα στόμια όλων σχεδόν των παραρρινίων κόλπων. Στην μεγάλη επέμβαση είναι απαραίτητη η χρησιμοποίηση ενός ειδικού συστήματος πλοήγησης – Navigator
Το σύστημα πλοήγησης - Navigator System
Πρέπει να επισημανθεί ότι οι παραρρίνιοι κόλποι έχουν πολύ στενή ανατομική σχέση με το μάτι και τον εγκέφαλο.
Τα τελευταία χρόνια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κατά την διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, ένα σύστημα πλοήγησης, το οποίο μας δείχνει, με μικρή απόκλιση λάθους, πόσο κοντά είμαστε στον εγκέφαλο ή στο μάτι, σε κάθε χειρουργική πράξη που πραγματοποιούμε μέσα στους παραρρίνιους κόλπους.
Η χρήση του Navigator - η οποία συνδυάζεται με την ενδοσκοπική χειρουργική - δεν είναι απαραίτητη σε κάθε επέμβαση, οπωσδήποτε όμως παρέχει μία επιπρόσθετη ασφάλεια ενώ σε αρκετές περιπτώσεις θεωρείται επιβεβλημένη.
Ουσιαστικά μπορούμε να πούμε ότι σε αρκετές περιπτώσεις που παλαιότερα θα είχαμε πολλές επιφυλάξεις για να προχωρήσουμε στο χειρουργείο σήμερα προχωράμε με ασφάλεια.
Αναισθησία
Γενική αναισθησία.
Διάρκεια επέμβασης
Η διάρκεια της μικρής επέμβασης κυμαίνεται από 30’ έως 40’.
Η διάρκεια της μεσαίας επέμβασης κυμαίνεται από 60’ έως 90’.
Η διάρκεια της μεγάλης επέμβασης κυμαίνεται από 120’ έως 240’.
Παραμονή στην κλινική
Εξιτήριο την επομένη το πρωί
Αποτέλεσμα
Η βελτίωση των συμπτωμάτων του ασθενούς θα επέλθει σταδιακά. Μέσα σε χρονικό διάστημα ενός μηνός, η αναπνοή του ασθενούς θα έχει βελτιωθεί σημαντικά, οι εκκρίσεις θα έχουν ελαττωθεί, όπως επίσης θα έχει βελτιωθεί και η κεφαλαλγία του.
Συνδυασμός με άλλες επεμβάσεις
Πολλές φορές διενεργείται καυτηρίαση κογχών και σπανίως κογχοτομή. Συχνά εκτελείται ευθειασμός ρινικού διαφράγματος ενώ για αντιμετώπιση υπνικής άπνοιας και ροχαλητού μπορεί να συνδυαστεί με αδενοτομή, αμυγδαλεκτομή, φαρυγγουπερώιο πλαστική ή εκτομή σταφυλής
Μετεγχειρητικές οδηγίες
- Άμεση κινητοποίηση του ασθενούς μετά την επέμβαση
- Αφαίρεση του ήπιου πωματισμού την επόμενη ημέρα
- Περιποίηση του εσωτερικού της μύτης με ρινοπλύσεις (με φυσιολογικό ορό) και τοποθέτηση ρινικής αλοιφής, 3 φορές την ημέρα για έναν περίπου μήνα
- Δεν απαιτούνται καθόλου αναλγητικά
- Αντιβιοτικά δίδονται προληπτικά και μόνο 4 ημέρες
Η επιτυχία της επέμβασης και κατά συνέπεια η ανακούφιση του ασθενή από τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τον ασθενή. Με τις χειρουργικές επεμβάσεις στους παραρρίνιους κόλπους δημιουργούμε τις προυποθέσεις, να απαλλαγεί ο ασθενής σε μεγάλο βαθμό από τα συμπτώματά του, όταν αυτός εφαρμόζει πιστά την τοπική θεραπευτική αγωγή που του υποδεικνύεται.
Ουσιαστικά με την χειρουργική θεραπεία πολλαπλασιάζουμε την αποτελεσματικότητα της τοπικής θεραπείας. Εάν ο ασθενής δεν συμμορφώνεται και δεν εφαρμόζει πιστά την υποδεικνυόμενη αγωγή, τότε μετά από λίγο καιρό τα συμπτώματα του θα επανεμφανιστούν.