Η πρόωρη εκσπερμάτιση (ΠΕ), αποτελεί σύνηθες αίτιο σεξουαλικής διαταραχής (το συχνότερα αναφερόμενο σε νεαρές ηλικίες).Συνδυάζεται πολύ συχνά με στυτική δυσλειτουργία επηρεάζοντας γενικότερα τη σεξουαλική ζωή και συμπεριφορά του πάσχοντα, και στις περιπτώσεις μόνιμης σχέσης τη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, με αρνητικές συνέπειες στην ίδια τη σχέση.
Παρά την υψηλή συχνότητα εμφάνισης, η νόσος παραμένει συχνά αδιάγνωστη, είτε λόγω της απόκρυψης του προβλήματος από τον πάσχοντα, είτε λόγω λήψης πλημμελούς ιστορικού από τον κλινικό.
Σαν πρόωρη εκσπερμάτιση περιγράφεται η εκσπερμάτιση που συμβαίνει παρά τη θέληση του ασθενούς, πριν ή αμέσως μετά τη διείδυση, παρά την επιθυμία του ασθενούς. Η ανάγκη αντικειμενικού προσδιορισμού, οδήγησε την ISSM, να θεωρήσει την ΠΕ, ως σύνδρομο που καθορίζεται με βάση 3 παραμέτρους:
1. εκσπερμάτιση πάντα ή σχεδόν πάντα σε λιγότερο από 60 δευτ. (χρονομέτρηση από τη σύντροφο Intravaginal Ejaculation Latency Time IELT).
2. εμφάνιση σε όλες ή στις περισσότερες σεξουαλικές διεισδύσεις (>50%), με οποιαδήποτε σεξουαλική σύντροφο.
3. Αρνητικές προσωπικές συνέπειες,αγωνία,απογοήτευση, αποφυγή σεξουαλικής δραστηριότητας.
Διακρίνεται σε :
Πρωτοπαθή (δια βίου) και
Δευτεροπαθή (επίκτητη), η οποία εμφανίζεται σε κάποιο χρονικό σημείο της σεξουαλικής ζωής, χωρίς προηγούμενα περιστατικά.
Αυτοί οι δύο τύποι μοιάζουν να αποτελούν δημογραφικά και αιτιολογικά ,διαφορετικές νοσολογικές οντότητες.
Για έναν περίπου αιώνα, οι ερευνητές πίστευαν ότι η πρόωρη εκσπερμάτιση, οφειλόταν κυρίως σε ψυχογενείς παράγοντες (ψυχοαναλυτική θεωρία του Abraham, ψυχοσωματική θεωρία του Schapiro,θεραπεία συμπεριφοράς των Master’s and Johnson, θεωρία σεξουαλικής διέγερσης του Kaplan, κ.λ.π).
Με βάση τη θεωρία του Waltinger et.al. η πρωτοπαθής πρόωρη εκσπερμάτιση είναι μια νευροβιολογική διαταραχή, γενετικά προκαθορισμένη, που οδηγεί σε δυσλειτουργία των κεντρικών υποδοχέων σεροτονίνης. Θα πρέπει λοιπόν να θεωρήσουμε ότι η ΠΕ, αποτελεί αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης ψυχολογικών και βιολογικών παραγόντων
Διαγνωστική προσπέλαση
1. Ιστορικό
Α.Παθήσεις
Απαραίτητη λήψη λεπτομερούς ιστορικού για παθήσεις σχετιζόμενες με ΠΕ (κυρίως δευτεροπαθή), όπως διαβήτης, νευροπάθειες, τραύματα στη γεννητική χώρα, κακώσεις σπονδυλικής στήλης, ουρογεννητικές φλεγμονές (κυρίως προστατίτιδα), προηγούμενες επεμβάσεις, ψυχιατρικές παθήσεις, ενδοκρινολογικές παθήσεις (κυρίως υπερθυρεοειδισμός), στηθάγχη.
Οι ανωτέρω παθήσεις δρουν άμεσα ή έμμεσα, παράδειγμα ασθενής στηθαγχικός που φοβάται να παρατείνει τη διείσδυση ή ασθενής με άλγος στα γεννητικά όργανα που επιταχύνει την ολοκλήρωση.
Από τις ενδοκρινολογικές παθήσεις κυριότερη αιτία είναι ο υπερθυρεοειδισμός και με την αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας, επιτυγχάνεται σε μεγάλο ποσοστό βελτίωση του χρόνου εκσπερμάτισης
Β. Φάρμακα
Προηγούμενη ή συνεχιζόμενη λήψη φαρμάκων, κυρίως ψυχοτρόπων
Γ.Σεξουαλικό ιστορικό
Κατά τη λήψη του σεξουαλικού ιστορικού, ο κλινικός πρέπει να λάβει υπόψη του, ότι τόσο οι πάσχοντες, όσο και οι μη πάσχοντες, συχνά τείνουν να υπερεκτιμούν το χρόνο εκσπερμάτισης, επομένως καθίσταται σημαντικός ο χρόνος χρονομέτρησης από τη σύντροφο.
Ο χρόνος εκσπερμάτισης γενικά είναι μια βιολογική μεταβλητή γενετικά καθορισμένη που μπορεί να διαφέρει μεταξύ διαφορετικών πληθυσμών, διαφορετικής κουλτούρας. Επίσης το 30%των ασθενων με πρόωρη εκσπερμάτιση εμφανίζουν στυτική δυσλειτουργία, ενώ πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι το 50% των ατόμων πουεμφανίζουν ΣΔ, αναφέρουν και πρόωρη εκσπερμάτιση (σκοπίμως επισπεύδουν την διείσδυση και την εκσπερμάτιση).
Βασικά ερωτήματα προς τον ασθενή είναι : «Τι εννοείτε λέγοντας τελειώνω γρήγορα? Πόσο γρήγορα εκσπερματώνετε? πώς αντιλαμβάνεστε σωματικά την έλευση του οργασμού? Κάνετε προσπάθεια να τον επιβραδύνετε? Τί είδους προσπάθεια καταβάλετε? Πόσο συχνά μπορείτε να πετύχετε σκληρή στύση για διείσδυση και πόσο συχνά μπορείτε να τη διατηρήσετε? »
Σε συνέχεια των παραπάνω, θα πρέπει να διαπιστώσουμε αν η ΠΕ, σχετίζεται ή όχι με τη σύντροφο, σχετίζεται ή όχι με στυτική δυσλειτουργία, με πρόωρη σεξουαλική εμπειρία, τραυματική εμπειρία από τιμωρία για αυνανισμό (αίσθημα ενοχής), αιμομιξία,σεξουαλική βία, κακοποίηση στον ίδιο ή σε άλλο μέλος εντός της οικογένειας, άτυχη πρώτη εμπειρία, αυστηρή θρησκευτική ανατροφή, προβλήματα της συντρόφου όπως δυσπαρεύνεια, σεξουαλικές ιδιαιτερότητες, στάση του ως προς το φύλο, χρόνος οργασμού της συντρόφου, στυτική δυσλειτουργία, άγχος επίδοσης. Επίσης θα πρέπει να διακρίνουμε αν συμβαίνει μόνο με ερωτικό σύντροφο ή και στον αυνανισμό ή αν υπάρχει σύγχιση με προεκσπερματιστικά υγρά (αδένες κούπερ, προστατικο).
Δ.Κοινωνική συμπεριφορά
Σε συνέχεια του σεξουαλικού ιστορικού και σε συνάφεια με αυτό, ανιχνεύεται η κοινωνική συμπεριφορά του ασθενούς η τυχόν απομόνωσή του, δυσκολίες στην εργασία, γενικότερη αντιμετώπιση του αντίθετου φύλου, η ηλικία του συντρόφου, ο χαρακτήρας του συντρόφου, ο χώρος διαμονής, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και βέβαια ιδιαίτερα σημαντικό είναι το αν συνοδεύεται και συνεπικουρείται από τη σύντροφο στην προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος.
Ορμονικό προφίλ, γενική αίματος, βιοχημικά, γενική ούρων, καλλιέργεια ούρων, PSA,δοκιμασία Stamey‐Mears, καλλιέργεια σπέρματος.
2. Εργαστηριακός έλεγχος
3. Κλινική Εξέταση
Προσεκτικός έλεγχος των έξω γεννητικών οργάνων, ευαισθησία στην ψηλάφησή τους, μέγεθος του πέους, θαμμένο πέος, συμφύσεις ακροποσθίας, χαλινός ακροποσθίας, φίμωση.
Άρθρο του εξειδικευμένου χειρουργού ανδρολόγου-ουΔρ.Μπορούσα στο Medical TV
